Idenstam

Een merkwaardige en toch ook bijzondere cd. Dat is niet alleen gelegen in het feit dat deze cd een potpourri lijkt(!) te zijn van allerlei muzikale vormen maar ook waar en hoe deze cd is opgenomen. Als laatste kan ook de achtergrond van deze cd niet onvermeld blijven. Op alle fronten een bijzondere cd!

De cd is opgenomen en uitgegeven bij het label BIS in de categorie BIS Nothern Lights. Een toepasselijke benaming want het gaat hier ook om lichte muziek. Ondanks het feit dat het hier niet om improvisaties gaat bezit de muziek wel degelijk een improvisatorisch karakter. Cathedral Music ontstond voor het grootste deel in 1995/96. De uit het noorden van Zweden afkomstige Gunnar Idenstam laat in deze muziek verschillende perioden uit de muziekgeschiedenis samenvloeien. Het is een mix van symfonische Franse orgeltraditie vermengd met invloeden uit de Pop en Rockmuziek. Als lezer kan ik u onmiddellijk gerust stellen; u krijgt geen pop of rockmuziek voorgeschoteld, integendeel! Wat u te horen krijgt is symfonische orgelmuziek in een aanstekelijke jas.

De componist verwoordt het zelf zo: In mijn wereld van geluiden heet ik u welkom - een mystieke, krachtige, spirituele, speelse wereld, waar sprake is van licht en donker, schittering en feestelijke vreugde. Ik verbind de extreme virtuositeit (staccato octaven voor beide handen en voeten en snelle toon en akkoordrepetities) en de vorm en structuur van de Franse orgelschool met de harmoniek en de energie van de symfonisch georiënteerde rockmuziek. Daarnaast ben ik gefascineerd door verschillende soorten New-Age muziek als ook de Gregoriaanse a capella muziek. In Cathedral Music komen al deze werelden bij elkaar.

Gunnar Idenstam studeerde aan het Koninklijk Conservatorium in Stockholm bij de Zweedse organisten Anders Bondeman en Torvald Torèn waar hij in 1986 met de hoogste onderscheiding de opleiding afsloot. Daarnaast studeerde hij in Frankrijk bij Marie Claire Alain. Als interpreet heeft hij een bijzondere voorliefde voor de muziek van Johann Sebastian Bach en Marcel Dupré. Naast het orgel is hij actief in de verschillende genres van de muziek. Na enkele minuten luisteren is meteen duidelijk dat we hier van doen hebben met iemand die alle facetten van het spelen tot in finesse beheerst. Zijn virtuositeit -die refereren aan Dupré en Liszt- is fenomenaal en spectaculair. Daarnaast horen we regelmatig een canonvorm en zijn pedaalspel is niet perse bedoeld ter ondersteuning. Naast genoemde Bach en Dupré zijn er ook opvallende invloeden uit de muziek van onder andere Enya. Kortom; en intrigerende mix van invloeden die samen een interessante compositie vormen.

De componist/organist koos voor dit repertoire het welhaast perfecte medium: namelijk het Klais-orgel uit de Hallgrimskirche in Reykjavik, IJsland. Van dit instrument bestaan niet zoveel opnamen. Het Engelse label Priory heeft er twee in zijn assortiment waarvan er één al niet meer verkrijgbaar is. Vermeldenswaard is de bijzondere Multi Track opname. Wordt er bij een normale stereo opname 2 of 4 microfoons gebruikt, hier zijn er 8 gebruikt die op verschillende locaties in de kerk zijn opgesteld. Ook in stereo (zoals ik die beluisterd heb) klinkt deze opname fantastisch. Wat een orgel, wat een klank! De akoestiek van 8 seconden zorgt voor het juiste kathedrale effect. Soms waan je je qua klank in Rouen (Swell). De andere keer word je getroffen door het vrij direct opgenomen rugwerk met zijn heerlijk spuckende fluiten. Ook de heerlijk spetterende chamades komen rijkelijk aan bod. Genieten!

Een fascinerende en spectaculaire uitgave die naar ik hoop menig orgelhart weet te veroveren.

Jan-Willem van Braak  |  september 2011